BİLGİLENDİRME

Yük taşıyan eklemler olarak dizlerde sıklıkla problemlerle karşılaşırız. En sık rastlanılan şikayet ağrı olmakla birlikte, şişlik, dizde takılma hissi, kilitlenme, sürtünme, ses gelmesi, şekil bozukluğu gibi şikayetler olabilir.

Çocuklarda sebepler en sık olarak travma ve doğuştan gelen problemler olmakla birlikte, gençlerde sportif aktivitelere bağlı sorunlar, orta yaştan itibaren ise aşınma, yıpranma sonucu ortaya çıkan durumlar söz konusudur.

Çocuklarda diz ağrısı çeşitli sebeplerden ortaya çıkabilir. Travma, infeksiyon, tümörler, diz çevresinde oluşan ortopedik hastalıklar, bazen büyüme ağrıları, hatta kalçadaki bazı hastalıkların ağrısı dizde hissedilir. Ağrı ile birlikte veya ağrısız şişlikler, yine diz içinde veya çevresinde sıvı toplanmasına neden olabilecek travmalar, infeksiyonlar, tümörler ve bazen sıvı artışı da eklem içinde veya çevresinde infeksiyonlar ve kanamalar nedeni ile oluşabilir, diz hareketleri sırasında ses gelmesi doğuştan gelen bazı oluşum farklılıklarından ortaya çıkabilir. Bu tür şikayetler ortaya çıktığında en kısa zamanda bir ortopedi uzmanına başvurmak idealdir. Ancak acil durumlarda öncelikle dizi hafif bükük vaziyette dinlendirmek için altına bir yastık koymak ve buz uygulamak gibi tedbirler yararlı olabilir.

20-45 yaş arasında en sık rastlanan durumlardır. Özellikle sportif faaliyetlerdeki yaralanmalar çok görülür. Futbol başta olmak üzere basketbol, voleybol, kayak gibi sporlarda en fazla görülen problem menisküs ve diz bağ yaralanmalarıdır. Acil durumda dizi istirahat ettirmek ve buz uygulamak yararlı olmakla birlikte, en kısa zamanda bir ortopedi uzmanına başvurmak, muayene olup gerekli tetkiklerin yapılması ile konulacak tanıya göre tedaviye başlanmalıdır. Tedavi seçenekleri bazen istirahat, dizlik, buz uygulaması, ilaç kullanımı, dizi koruyan cihazlar olabileceği gibi, dizde burkulma ve kilitlenmeye neden olabilen komplike menisküs yaralanmalarında, çapraz bağ kopmalarında ameliyat girişimlerine gerek olabilir.

60-65 yaşlarından sonra ise daha çok diz kıkırdaklarında ortaya çıkan aşınma ve yıpranmalara bağlı problemler başlar, önce dizde şişme, hareket güçlüğü ve basmada zorlanmaların ortaya çıktığı ilk belirtiler giderek günlük hayatı zorlaştıran ciddi problemlerin süreklilik kazanmasına yol açabilir. İlk dönemlerde istirahat, dizlik, ilaç uygulamaları bu akut sorunları geciktirebilir. Bazen dizde takılma ve kilitlenmelere neden olan durumlar artroskopik yöntemle cerrahi olarak giderilebilir ve günlük yaşam kolaylaşabilir.

Dizlerde kıkırdak dokunun aşınması ve ortaya çıkan kayıp, vücudumuz tarafından yeniden üretilerek tamamlanamaz. Herhangi bir yerimizde yumuşak dokularımızda ortaya çıkan yaralanmaların iyileşmesi mümkündür ya da kırılan kemiklerimiz yeniden oluşabilen kemik dokusu ile kaynayıp, eski halimize dönebiliriz. Fakat kaybettiğimiz kıkırdak dokusunu vücudumuz yeniden üretemez. Bu anlamda zamanla tekrar eski haline dönmek mümkün olmaz.

İlerleyen süreçte yürümeyi ve günlük aktiviteyi bozan aşamalarda ilaç desteği ile de kabul edilebilir bir rahatlama sağlanamadığından en son yapılacak işlem tüm diz ekleminin değiştirilme girişimi olan protez ameliyatıdır.