GENEL BİLGİLER

Günümüzde tıbbın babası olarak kabul edilen Hipokrat (Hippocrates) İsa'dan önce 460 yılında, bugün Yunanistan'a bağlı olan Kos adasında doğmuştur. Dedesi ve babası hekim olan Hipokrat doğup büyüdüğü Kos’tan çok genç yaşta ayrılarak Mısır’da ve Anadolu’da dolaştı; Veba dan kırılan Atina’ya gelince, kentte çok büyük ateşler yakarak salgını önledi. Yaşamı boyunca süren gezintileri sırasında, ders verdi ve yetiştirdiği öğrencilerinden pek çoğu, öğretisinin yayılmasında yardımcı oldular. Kos adasında bir tıp okulu kurup düşüncelerini öğretti.. Öğretisi genelde etik ağırlıklıdır. Bu Hipokrat andında da açıkça görülmektedir. Bilimsel tıbbın kurucusu olan büyük hekim İsa'dan Önce 377 yılında öldü. Yine ikibin yıldan beri mesleğe adım atan tüm hekimlerin değişik şekillerini okuduğu Hipokrat Yemini sanılanın aksine Hipokratın kendisi tarafından değil muhtemelen oğlu ya da öğrencilerinden biri tarafından İsa'dan önce 5. yüzyılda yazıya dökülmüştür.Hipokrat yemini tıbbi etik ile ilgili bilinen en eski metindir ve prensipleri değişikliğe uğramış olsa bile zaman, yer, sosyal sitemler ve dinlerden bağımsızdır.

Hipokrat'ın ilk kuralı, hekimin gerek düşünceleri gerekse seçtiği tedavi ile hastaya zarar vermemesidir. Hipokrat yemini hekimlik sanatının önemli sembollerinden birisidir. Herhangi bir bağlayıcılığı ve yasal yaptırımı olmamasına rağmen metin hekimlik tarihi ve yasaları açısından önem taşımaktadır. Bilgileri ansiklopedik düzeyde idi. Hipokrat’ın tıp öğretisi, bedene yararlı olanı kabul edip, zararlı olanı geri çevirerek, organizmanın çalışmasını sağlayan, doğa adını verdiği bir yaşam ilkesinin varlığını temel alır. Bu güç, hastalık sırasında öldürücü etkenlerle savaşmakta, savaşı doğa kazanırsa sonuç hastanın iyileşmesi, yenik düşerse ölümü olm aktadır. Hekimin rolü doğanın işini baltalamak değil, ona yadımcı olmaktır: primum non nocere (her şeyden önce, zarar vermemek).

Hipokrat’ın yazıları yetmiş kadar yapıttan oluşur. Aralarında bazılarının ona ait olup olmadığı kuşkuludur. Ancak bumların, öğrencileri tarafından yazıldığı ya da Hipokrat’ın onayı alınarak gerçekleştirildiği, dolayısıyla Hipokrat’ın ilkelerine sadık kaldığı bilinen bir gerçektir. Bu yazılar dört grupta toplanır. Birinci grupta; Bir hekimin meslek görevleri anlatılır (Hipkrat Andı’da bunların arasındadır). İkinci grupta, genel ve felsefe üzerine incelemeler yer alır (insan yapısı), üçüncü grup, sağlık bilgisi incelemelerini (havalar, sular ve ülkeler üstüne), dördüncü grup ise tıp incelemelerini kapsar (kırıklar, çıkıklar, salgınlar vs.).

Hekim Apollon Aesculapions, hygia panacea ve bütün Tanrı ve Tanrıçalar adına.
And içerim, onları tanık ve şahit tutarım ki, bu andımı ve verdiğim sözü gücüm kuvvetim yettiği kadar yerine getireceğim.
Bu san'atta hocamı, babam gibi tanıyacağım, rızkımı onunla paylaşacağım.
Paraya ihtiyacı olursa kesemi onunla bölüşeceğim.
Öğrenmek istedikleri takdirde onun çocuklarına bu san'atı bir ücret veya senet almaksızın öğreteceğim.
Reçetelerin örneklerini, ağızdan bilgileri şifahi malumatı ve başka dersleri evlatlarıma, hocamın çocuklarına ve hekim andı içenlere öğreteceğim.
Bunlardan başka bir kimseye öğretmeyeceğim.
Gücüm yettiği kadar tedavimi hiç bir vakit kötülük için değil yardım için kullanacağım.
Benden ağı (zehir) isteyene onu vermeyeceğim gibi, böyle bir hareket tarzını bile tavsiye etmeyeceğim.
Bunun gibi bir gebe kadına çocuk düşürmesi için ilaç vermeyeceğim.
Fakat hayatımı, san'atımı tertemiz bir şekilde kullanacağım.
Bıçağımı mesanesinde taş olan muzdariplerde bile kullanmayacağım.
Bunun için yerimi ehline terk edeceğim.
Hangi eve girersem gireyim, hastaya yardım için gireceğim.
Kasıtlı olan bütün kötülüklerden kaçınacağım.
İster hür ister köle olsun, erkek ve kadınların vücudunu kötüye kullanmaktan sakınacağım.
Gerek san'atımın icrası sırasında, gerek san'atımın dışında insanlarla ilişkideyken etrafımda olup bitenleri, görüp işittiklerimi bir sır olarak saklayacağım ve kimseye açmayacağım.

* Ülkemizde tıp fakültesini bitirirken mezun olan doktorlara ettirilen yemin ise Hipokrat andının biraz değiştirilmiş ve günümüze uyarlanmış şeklidir.

Hekimlik mesleği üyeleri arasına katıldığım şu anda, hayatımı insanlık yoluna adayacağımı açıkça bildiriyor ve söz veriyorum.
Hocalarıma saygı ve gönül borcumu her zaman koruyacağıma, sanatımı vicdanımın buyrukları doğrultusunda dikkat ve özenle yerine getireceğime, hasta ve toplumun sağlığını baş görev sayacağıma, benden hizmet bekleyen kimselerin sırlarına saygılı olacağıma ve onları saklayacağıma, hekimlik mesleğinin onurunu ve temiz töresini sürdüreceğime, meslektaşlarımı kardeş bileceğime, din, milliyet, ırk, siyasi eğilim ya da toplumsal sınıf ayrımlarının görevimle hastam arasına girmesine izin vermeyeceğime, insan hayatına kesinlikle saygı göstereceğime, baskı altında kalsam bile tıp bilgilerimi insanlık değer ve yasalarına karşı kullanmayacağıma, açıkça, özgürce ve namusum üzerine and içerim.